istirdat davası ne demek?

İstirdat davası, kelime anlamı olarak "geri alma" davası anlamına gelir ve hukuki olarak, bir kişinin hukuka aykırı bir şekilde veya bir sebep olmaksızın ödediği bir parayı veya yaptığı bir şeyi geri almak için açtığı davadır. Bu dava, genellikle [sebepsiz zenginleşme](https://www.nedemek.page/kavramlar/sebepsiz%20zenginleşme) durumlarında gündeme gelir.

**İstirdat Davasının Temel Unsurları:**

*   **Ödeme veya İfa:** Bir kişinin diğerine bir ödeme yapması veya bir edimde bulunması gerekir.
*   **Hukuki Sebep Olmaması:** Yapılan ödeme veya ifanın geçerli bir hukuki sebebi olmamalıdır. Yani, ödemeyi veya ifayı haklı gösterecek bir sözleşme, yasa hükmü veya başka bir hukuki dayanak bulunmamalıdır.
*   **Sebepsiz Zenginleşme:** Ödeme veya ifa nedeniyle, ödeme yapılan taraf sebepsiz yere zenginleşmiş olmalıdır. Bu, malvarlığında bir artış veya giderlerinden tasarruf etmesi şeklinde olabilir.
*   **İyi Niyetin Aranmaması:** İstirdat davasında, ödeme yapanın veya ödeme yapılanın iyi niyetli olup olmaması genellikle önem taşımaz.

**İstirdat Davasının Türleri:**

*   **Sözleşmeden Doğan İstirdat Davaları:** Sözleşmenin geçersiz olması, feshedilmesi veya iptal edilmesi gibi durumlarda, tarafların birbirine yaptığı ödemelerin veya ifaların geri alınması için açılan davalardır.
*   **Haksız Fiilden Doğan İstirdat Davaları:** Bir haksız fiil sonucu yapılan ödemelerin veya verilen zararların tazmini için açılan davalardır. Bu, [tazminat davası](https://www.nedemek.page/kavramlar/tazminat%20davası) ile benzerlik gösterebilir ancak istirdat davasında ödeme doğrudan haksız fiili işleyene yapılır.
*   **Kanundan Doğan İstirdat Davaları:** Kanunun belirli durumlarda sebepsiz zenginleşmeyi engellemek amacıyla öngördüğü istirdat davalarıdır. Örneğin, [miras](https://www.nedemek.page/kavramlar/miras) hukukunda, yasal mirasçılar dışında birine yapılan ödemelerin geri alınması bu kapsamda değerlendirilebilir.

**İstirdat Davasında Zamanaşımı:**

İstirdat davası, genellikle [sebepsiz zenginleşme](https://www.nedemek.page/kavramlar/sebepsiz%20zenginleşme) hükümlerine tabi olup, sebepsiz zenginleşmenin öğrenildiği tarihten itibaren belirli bir süre içinde açılması gerekir. Bu süre, Türk Borçlar Kanunu'na göre genellikle 2 yıl veya her halükarda 10 yıldır.

**Önemli Not:** İstirdat davası açmadan önce, bir [avukat](https://www.nedemek.page/kavramlar/avukat) ile görüşmek ve somut olayın özelliklerine göre hukuki değerlendirme yaptırmak önemlidir.